Paard&bloem

Leestijd ongeveer 10 minuten

Prachtig om te zien. Kinderen die zich bewegen bij de paarden. Nieuwsgierige blikken en zachte ogen die vanuit de kudde volgen wat er gebeurt. Tot er iets verandert. De paarden maken een wegtrekkende beweging met hun lichamen. Ze trekken zich vervolgens helemaal terug en staan uiteindelijk met hun derriere richting de kinderen. Zo blijven ze staan. Een puur en duidelijk signaal.
Na een tijdje ontstaat er beweging. De kudde verzacht en heel voorzichtig komt de kudde weer tot leven. Twee paarden draaien zich om en lopen in een lijn naar het jongetje. Daar gaan ze in contact met elkaar.
Gedreven door nieuwsgierigheid, enthousiasme en een aantal paardenbloemen.
De kring van de beweging wordt steeds groter. Langzaam en rustig. De paarden en het jongetje gaan aan de wandel en blijven in verbinding. En het is goed.

 ^{“That’s no way to live; to be uninformed
and entirely in someone elses mercy”
(The Crown)}

De dag loopt anders dan gewoon. Er staat iets bijzonders op de planning. Iets heel bijzonders. Bijzonder betekent anders. Nieuw. Niet bekend. Onbekend. Verandering.
Het betekent niet weten wat er komt, gaat gebeuren, hoe het voelt. Wat te doen.

Het is een prachtige plek waar het staat te gebeuren. Paarden, bomen, heel veel bomen. Gras en allerlei andere planten. Paardenbloemen. Maar ook mensen. Bekende mensen en onbekende mensen. Oh en een hond. Maar die kwam pas later.

Er is een speciale rol voor hem weggelegd. Hij is vandaag onderdeel van een opname dag, mét camera’s. Het gaat over grootse onderwerpen:  coaching met paarden, trauma en ontwikkelingsstoornissen zoals autisme en adhd. Daarmee gaat het ook over hem.
Hij is zich hiervan niet bewust.
Hij is nog maar een kind. Een kind houdt zich niet bezig met concepten.
Hij is nog maar een kind en groeit op in een wereld die anders werkt dan de wereld bij hem van binnen. De wereld waarin zijn Innerlijke Kudde zich vormt.

Zijn Innerlijke Kudde schiet soms alle kanten op. Wanneer de wereld om hem heen zich anders beweegt dan hij. Met herrie en kabaal. Ongeremd. Als dit niet helpt om de lading van het onbekende te uiten, rest hem niets anders dan zich volledig terug te trekken.

Zijn Innerlijke kudde. Die beweegt zich het liefste op overzichtelijke weides, met kuddes om hem heen, die de taal van zijn Innerlijke Kudde begrijpen en spreken.
Ook zonder woorden. Een onuitgesproken taal die duidelijk maakt dat zijn ‘niet begrijpen’ vaak leidt tot een gevoel van onveiligheid, onrust, angst of ongemak. Dat dit wordt opgemerkt..
Kuddes die weten hoe ze zijn Innerlijke Kudde weer tot rust brengen, zodat de losgeslagen of teruggetrokken paarden weer als een geheel kunnen functioneren. In verbinding met hem, de ander en de wereld om hem heen.

Wanneer zijn Innerlijke Kudde zich staande houdt in de wereld die zomaar op hem afkomt, heeft hij steun nodig. Ogen, oren, stem, ruimte maar vooral een Kudde die begrijpt dat zijn Innerlijke Kudde zich bedreigd voelt.
Niet omdat hij dat wil of een keuze heeft. Maar omdat het zo is ontstaan. Omdat het heftiger wordt als hij alleen staat met de impact van al die beweging van binnen.
Dan kan hij maar een ding, uit elkaar vallen met kabaal, herrie en beweging. Of zich terugtrekken. Zichzelf bezighoudend met bijvoorbeeld het plukken van paardenbloemen. Zo voorkomt hij dat de chaos van binnen hem overneemt.

‘Falling Apart Keeping Myself together.’

Op die momenten functioneert het zelf-kalmerend vermogen van de kudde niet meer. Dan is er maar één doel: voorkomen dat het nog erger wordt. Door te vechten, door uit de situatie te willen of…. als dat niet werkt, alle verbinding met de wereld om hem heen te verbreken. Zich terugtrekken in de eigen binnenwereld die hem bekend is. Alleen. Op afstand uit verbinding. Alleen. Onveilig en alleen. Onbewust. Dit dóet hij niet, overkomt hem.
Wanneer deze bewegingen van zijn Innerlijke Kudde opgemerkt worden door bekende kuddes om hem heen, kan de verbinding hersteld worden. Mits er afstemming is. In alle voorzichtigheid, op een rustig tempo. In contact gaan in kalmte. Zonder verwachtingen, zonder dwang, in alle rust. Mét vertrouwen.
Met…. vertrouwen.
Vertrouwen wat zich uit in een rustige hartslag, een vriendelijke stem en een ruime ademhaling. Een aanraking als het kan. Zachte ogen. Bekende ogen. Een bekende stem. Houvast.
Want zijn Innerlijke Kudde pikt, net als paarden in fysieke kuddes, alle signalen van de wereld om hem heen op. Signalen van veiligheid en van onveiligheid.
Innerlijke Kuddes die zich terug moeten trekken in de eigen binnen wereld hebben de gevoeligheid van een donsveertje in de wind.
En dat is ook goed nieuws, want wanneer dit bekend is en herkend wordt, kan ingezet worden op het herstellen van verbinding. Op een manier die voor hem werkt. Die de rust in zijn Innerlijke Kudde herstelt. Waardoor hij weer als één kudde functioneert. Een kudde die nieuwsgierig is naar de wereld om hem heen. Waar wederkerigheid een anker wordt.
Dan ontstaat er een kudde die zich kan bewegen in de ruimte, vragen stelt, kan luisteren, aan kan geven wat hij nodig heeft. Die kan spelen, gek doen, knuffelen, zeggen dat het genoeg is of even niet meer lukt.
Al die dingen die de wereld om hem heen van hem verwacht.

^{“Safety is not the absence of danger,
it is the presence of connection. The essence of trauma
is disconnection. So the real question is, how did we separate
and how do we connect”.
(Gabor Mate)}

Verwachtingen waar hij niet aan kan voldoen als er teveel beweegt bij hem van binnen. Niet omdat hij dat wil, maar omdat hij onvoldoende mogelijkheid heeft gehad om te leren hoe hij zichzelf kan kalmeren. Reguleren.
Zelf-regulatie is pas mogelijk als je Co-regulatie hebt ervaren (Stephen Porges). Dat betekent dat de kern van zelf-regulatie ligt in de ervaringen die jonge Innerlijke Kuddes opdoen met de wereld om hen heen. Zij zijn afhankelijk van de mate waarin hun ouders en andere belangrijke opvoeders in staat zijn om zichzelf te kalmeren.

Kinderen die kenmerken tonen van autisme of adhd zijn volledig afhankelijk van de manier waarop de mensen om hen in staat zijn om hun kalmte te bewaren, wanneer het lastig voor ze is.
Het is het autonome zenuw stelsel dat continue de omgeving scant op signalen van veiligheid en onveiligheid. Wat je als volwassene ook zegt, het zijn de signalen die jouw eigen autonome zenuwstelsel uitzendt die kinderen oppikken. Daar spelen woorden een ondergeschikte rol.

Dat betekent dat de zorg voor deze kwetsbare kinderen begint met de zorg voor de ouders en andere opvoeders, direct betrokkenen. Werkelijk begrijpen hoe de Innerlijke Kudde van hun kind zich beweegt. Waar en hoe dreiging zich toont in hun signalen. Hoe ze reageren op dreiging en gevaar. En hoe verbinding weer hersteld kan worden.
Dat gaat niet zonder werkelijk nieuwsgierig zijn, jezelf openen voor je eigen vragen en onmacht. Ruimte creëren voor de impact die je zelf bij je draagt. Onderzoeken waar je kracht ligt in de afstemming naar je kind. Verkennen wat jij zelf nodig hebt om je kalmte te bewaren of die terug te vinden. Het ontwikkelen van veerkracht. Kuddes om je heen die jou steunen in dit complexe en kwetsbare proces.
Kalmte houdt in: werkelijk kalm. Niet het onderdrukken van je zorgen, frustratie of onmacht. Want dan raak je jezelf kwijt. Dan gaat jouw eigen Innerlijke Kudde er van door. En het is juist die Kudde die het kind nodig heeft.

“Children don’t get traumatized because they get hurt,
They get traumatized because they are alone with the hurt”
(Gabor Mate)

Bronnen:

o.a. Stephen Porges (Poly Vagal Theory), Gabor Maté, Stanley Rosenberg, Gwen Timmer, Deb Dana, Bessel van der Kolk, Peter Levin e.a